Trais cumpogns fan picnic
Be pitschnin è il cudesch. E be curta è l’istorgia dals trais cumpogns Camello, Leo e Cesare. Ma forsa inspirescha il cudeschet gea geniturs da far il medem sco l’autura Sandra Risch Concilio: raquintar als agens uffants istorgias inventadas.
«Mia mamma raquintava adina paraulas ch’ella inventava sezza, quai era insatge uschè bel», di Sandra Risch Concilio (50) ch’è oriundamain da Glion. «Da crescher si cun questas paraulas è stà in parvis.»
Da matta haja ella era cumenzà a dar vuschs ad animalets da plisch – in pau sco ch’il comicher Urs Kliby ha fatg da lez temp cun sia poppa Carolina. Cunzunt il quac Richard – cun ina detga coma naira ed in bec mellen – saja stà impurtant. Quel quac saja quasi daventà in commember da famiglia per ella e ses fragliuns.
Trais animalets che discurran
En il fratemp ha Sandra Risch sezza famiglia ed abitescha a Turitg. Ils dus mats da nov e 13 onns discurran sursilvan cun la mamma e talian cun il bab. Er en questa famiglia datti animalets da plisch che discurran: in zebra cun num Camello, in tigher cun num Cesare ed ina mieur cun num Leo.
«Jau hai giugà cun quests animals e dà a quels ina vusch in pau sco pli baud cun mes fragliuns, ma ussa per mes buobs», di Sandra Risch. «Ed jau hai surpiglià da mia mamma d’inventar paraulas.»
Ils trais animalets èn mintgamai stads las figuras principalas da las istorginas. Ils figls han magari ditg tge ch’ils animals duain far ed han uschia gidà ad inventar las aventuras dals trais cumpogns.
Cudeschet per la famiglia
«Da las paraulas da mia atgna mamma na sai jau atgnamain betg pli ma regurdar. I dat be ina che jau sai anc exact», di Sandra Risch. «Quai è donn. Cura che mes agens uffants eran pitschens, hai jau perquai entschet a scriver si mias paraulas. Cura ch’els eran lura sa durmentads, hai jau fatg notizias e dissegnà maletgs vitiers.»
Avant intgins onns haja ella lura laschà stampar ina da las istorgias – «Ils treis cumpogns fan picnic» – sco cudeschet tar Ifolor, sumegliant ad in pitschen album da fotografia. En quest’istorgia han Camello, Cesare e Leo lungurella a chasa e decidan: «Finì cun dumbrar mustgas, nus giain a far in picnic!» Il picnic daventa silsuenter ina pitschna aventura.
Ella haja laschà stampar il cudeschet per l’atgna famiglia, ma era regalà intgins exemplars ad enconuschents, raquinta Sandra Risch. Damai che las reacziuns eran uschè positivas ha ella gì l‘idea da forsa edir il cudeschet per in pli vast tschertgel. Ina chasa editura u instituziuns ch’avess surpiglià l’ediziun n’ha ella però betg chattà ed ha puspè emblidà la chaussa.
Inspiraziun per inventar sez istorginas
L’onn passà ha ella però pudì stampar per la scola da ses figls in pitschen crimi local ch’ella aveva scrit. Suenter questa experientscha ha ella anc ina giada prendì en mira il cudeschet sursilvan e decidì da far ina ediziun privata.
Tgi che vul, po uss cumprar il cudeschet tar la Lia Rumantscha, en la libraria Maggi a Glion u en la Papetaria Libraria Andrea a Mustér. «Ils treis cumpogns fan picnic» inspirescha forsa anc auters geniturs da fabular e raquintar atgnas istorgias. Ils uffants èn segir engraziaivels e gidan probabel – sco ils dus figls da Sandra Risch – ad inventar gist quellas aventuras ch’els taidlan il pli gugent.
Sandra Risch Concilio, «Ils treis cumpogns fan picnic», illustrà da l’autura, en atgna ediziun, ISBN 978-3-033-11010-6
Architecta e mamma
Sandra Risch Concilio (50) è architecta. Bunamain ventg onns ha ella lavurà en differents biros d’architectura. Durant il temp da corona è ella sa decidida da lavurar sur sasezza per pudair realisar agens projects. Da preschent fa ella retschertgas e scriva in cudesch, co ch’ins ha sviluppà materials da bajegiar en il 19avel tschientaner, per exempel linoleum u vaider. En pli fa ella part da la cumissiun per la Tgira da monuments dal chantun Turitg e scriva parairis per sclerir, sche bajetgs duain vegnir mess sut protecziun. Sandra Risch Concilio è maridada cun Marco Concilio ed ha dus uffants. La famiglia viva en la citad da Turitg.
Gust da leger dapli?