Neginas decissiuns senza ils dus cumissaris
En Surselva ein gest dus cumissaris dalla regenza incaricai da garantir la legalitad dallas decisiuns da duas suprastonzas communalas. Ferton ch’igl anteriur president communal da Murissen, Ueli Caduff ha surpriu il post da cumissari en Lumnezia, ei Duri Blumenthal engaschaus per sustener la vischnaunca da Sagogn. Lur lavur vegn appreziada, sco quei ch’ils tgamuns communals dad omisduas vischnauncas sincereschan.
La regenza sa nominar sezza ni sin damonda dalla vischnaunca ina cumissaria ni in cumissari dalla regenza. Denter auter per liquidar dispetas, per sclarir in fatg dispiteivel, per sustener e per cussegliar las autoritads communalas. Quei ed aunc auter regla igl artechel 84 dalla lescha da vischnaucas cantunala che dat alla cumissaria ed al cumissari dabia cumpetenzas. La lescha lubescha per exempel da prender en singulas fatschentas ina decisiun en atgna cumpetenza, priu il cass che las autoritads communalas ein buca hablas d’agir.
Dus cumissaris en uffeci
Per il mument ein gest dus cumissaris dalla regenza en uffeci en Surselva. Ueli Caduff ha la regenza nominau per la vischnaunca Lumnezia il fevrer 2025. Ueli Caduff ei staus avon la fusiun lumneziana president communal dalla vischnaunca da Murissen. Sco ei para han anteriurs presidents communals lumnezians bunas premissas per daventar cumissaris dalla regenza. Duri Blumenthal ha la regenza installau ils quater da settember 2025 sco cumissari per la vischnaunca da Sagogn. El ha tgamunau la vischnaunca Lumnezia dapi la fusiun digl onn 2013 entochen la fin 2020 ed ha entochen sia pensiun menau la Regiun Surselva duront 23 onns.
Munconza da suprastontas e suprastonts
Ils motivs che la regenza ha installau per las duas vischnauncas mintgamai in cumissari ein tier la vischnaunca Lumnezia e Sagogn semeglionts. A Sagogn han treis da tschun suprastonts abidicau, aschia che la suprastonza da Sagogn exista pil mument sulet da duas persunas. Memia pauc per prender decisiun legalas che corrispundan alla lescha da vischnauncas cantunala. Bein fuorman tschun persunas la suprastonza communala Lumnezia. Maunca in suprastont ni sto el prender stgisa tier ina fatschenta per motivs persunals, lu ei la suprastonza communala Lumnezia bloccada. Ella sa buca prender ina decisiun pervia dil quorum minimal che la lescha cantunala pretenda per ina suprastonza che stuess haver tenor atgna constituziun nov commembers.
Cuntents cun la soluziun
Il president communal lumnezian, Daniel Solèr ei perquei era cuntents che la regenza ha mess in cummissari per la vischnaunca ed el ei era fetg cuntents che la regenza ha elegiu Ueli Caduff. «El enconuscha la Lumnezia sco anteriur president communal ed el enconuscha era il menaschi communal ed igl ambient politic local.» Daniel Solèr tschontscha dad ina collaboraziun nuncumplicada. «Sche sia preschientscha ei dumandada survegn el tutttas informaziuns aschia ch’el sa fa part alla sesida, sa far valer siu meini e cundecider cun l’ulteriura suprastonza.» Sco quei ch’il president communal gi, ei la preschientscha dil cumissari dalla regenza buca fetg stedia. Quei confirma era il cumissari sez. Ueli Caduff: «Jeu mon allas sesidas sulet sch’ei fa da basegns.» El vesa siu engaschi sco survetsch alla vischnaunca. «Ei han era dumandau mei da schar eleger en suprastonza, quei vai jeu denton buca vuliu.» Ueli Caduff ei denton pertscharts che sia incarica da cumissari pudess cuzzar in amen. La probabladad che la vischnaunca Lumnezia vegn dad eleger a cuorta vesta ina ulteriura suprastonta ni suprastont ei plitost pintga. Aschia ch’il cumissari dalla regenza vegn er a sefatschentar cun ina midada constituziunala communala che va en vigur sin las proximas elecziuns communalas digl onn 2028. Ina che lubescha da reducir il diember da suprastonts en Lumnezia sin tschun.
Collaboraziun nuncumplicada
Buns plaids per il cumissari dalla regenza datti era dalla presidenta communala da Sagogn. «La collaboraziun cun Duri Blumenthal ei dil tuttafatg nuncumplicada.» Katrin Blumberg gi che la suprastonza en uffeci sappi profitar dallas experienzas digl anteriur president communal e meinafatschenta dalla Regiun. «El enconuscha secapescha sco paucs auters la politica locala e mira magari sin in fatschenta cun in’autra perspectiva.» La preschientscha dil cumissari dalla regenza da Sagogn ei denton pli dumandada che quella dil collega en Lumnezia. Il cumissari da Sagogn fa part a mintga sesida da suprastonza e Katrin Blumberg tschontscha dad in engaschi dad ina entochen duas sesidas per jamna.
Sche tut va tenor plan sa Duri Blumenthal remetter sia incarica suenter las elecziuns communalas dils 23 d’october 2025. Lu fa la radunonza communala da Sagogn la tscharna per cumpletar il gremi communal. Tenor la communicaziun dalla regenza ei Duri Blumenthal incaricaus da segidar da cumpletar quei gremi. «Nus havein gia fatg in pèr discuors cun interessents, per communicar dapli eis ei denton aunc memia baul», gi Katrin Blumberg. E Duri Blumenthal ei deplorablamein buca staus contonschibels per dar plaid e fatg alla FMR.
Gust da leger dapli?