Unitad surprendenta a Flem, Laax e Falera

«Quei para resultats sco d’ina votaziun ella Corea dil nord. Igl ei denton decisiuns democraticas da treis vischnauncas svizras», ha il meinaproject Adrian Wolf commentau. Ensemen culs treis presidents communals e cun Reto Gurtner eis el sepresentaus dumengia suentermiezgi allas medias per dar plaid e fatg pertuccont las decisiuns quellas decisiuns democraticas da Flem, Laax e Falera. Las suprastonzas dallas treis vischnauncas san suttascriver il contract da cumpra culla Gruppa Arena Alva SA. Retroactiv sigl 1 da matg 2025 surpren la Finanz Infra SA cunquei dalla Gruppa Arena Alva SA l’infrastructura sil cuolm. Gl’engaschi dallas vischnauncas ei necessaris per augmentar il capital d’aczias dalla Finanz Infra SA. Falera ha lubiu in credit da 10 milliuns francs e Laax 20 milliuns francs. La cumpra garantescha alla destinaziun denter auter l’infrastructura relevanta e ch’il menaschi sil cuolm ei aviarts duront 300 gis ad onn. Il contract ei fixaus sin 30 onns e garantescha era che las vischnauncas vegnan buca a stuer buca pagar ulteriurs daners per investiziuns futuras dalla Finanz Infra SA.

Falera ha decidiu

A Falera han 221 votantas e votants priu part alla radunonza communala. La suprastonza haveva tarmess ils 24 da settember 2025 ellas casadas in messadi pertuccont la fatschenta. Sapientivamein haveva ella desistiu d’organisar anticipadamein ina sera d’orientaziun. Ella ei sereferida alla radunonza communala ordinaria, quella seigi il gremi da discussiun. Aschia ein ils da Falera vegni en roschas a radunonza. Ils treis presidents communals, il meinaproject Adrian Wolf e Reto Gurtner, il president dil cussegl d’administraziun dalla Gruppa Arena Alva SA ed acziunari grond da quell’intepresa, han explicau il project. A Falera ha ei dau paucas damondas plitost formalas. La votaziun ha purtau in clar resultat: 206 han approbau il credit da 10 milliuns francs, 5 han snegau quel e 10 persunas ein s’abstenidas dalla vusch. «Il pign vitg da Falera ha scret historia», ha il president communal Norbert Good manegiau avon che serrar la radunonza.

Laax ha decidiu

A Laax han 385 presents priu part alla radunonza communala. La situaziun era previsiblamein autra che a Falera. Demai che biars dalla Bassa han transferiu, cunzun per motivs finanzials, lur domicil a Laax, ei il diember da habitonts carschius surproporziunalmein. Els han il dretg da votar e fan pilpli era valer quel cun votums allas radunonzas. Aschia eis ei lu era stau. Tier diversas objecziuns ha il president communal Franz Gschwend giu da prender posiziun e puntuar ils detagls. Denter auter han ins renfatschau ch’el seigi intretschaus damemia ellas fatschentas dalla Arena Alva SA e che la caussa seigi nuntransparenta. Reto Gurtner ed Adrian Wolf han giu da rispunder damondas detagliadas. Plirs votants han vuliu sclariments pli profunds ed in votant ha proponiu da spostar quella tractanda, ella drovi dapli temps da reflexiun e discussiun. La proposta han ils presents refusau cun gronda maioritad. Era ina proposta da votar a scret ha buca giu success, Enstagl dallas 97 necessarias han mo 65 persunas giavischau scrutini. La votaziun finala ei stada clara: 359 han approbau il credit, 14 refusau quel e 12 ein s’absteni dalla vusch.

Flem all’urna

Flem ha giu da decider d’ina contribuziun da «mo» dus milliuns francs alla Finanz Infra. La vischnaunca era gia s’engaschada cun ina summa da 18 milliuns francs per construir la pendiculara nova FlemX. Quella vegn ussa era, ensemen culs auters implonts da transport, ustrias e staziuns, era en possess dalla Finanz Infra SA. A Flem ha la suprastonza giu d’organisar tenor constituziun ina radunonza d’informaziun. Quella ei stada ils 29 da settember. Dumengia ha la cuminonza all’urna decidiun cun 1107 GIE encunter 188 NA per la contribuziun da 2 milliuns francs alla Finanz Infra SA.

Urs Casutt, Falera

Jeu hai grond plascher che nus havein approbau quella caussa. Naven dil mument che la populaziun da Falera ha udiu dalla fatschenta e da quei ch’ils presidents communals e l’Arena Alva proponan, eis ei buca vegniu tschintschau la mass. Igl era grev da schazegiar tgei che la pluralitad manegi. Ch’ei detti in GIE da tala maniera hai jeu viu pér cursera, cun tonta glieud giuvna en sala hai jeu buca temiu la votaziun.

Christian Schütz, Falera

El vitg ei buca vegniu discurriu bia da quei tema las davosas jamnas. Ins saveva era buca dapli che quei ch’igl ei stau publicau el messadi. Aschia sun jeu staus spanegiaus co quei vegni ora dalla radunonza communala. Mia dunna ed jeu essan stai naven dall’entschatta dil meini ch’ei seigi ina buna caussa e ch’ins stoppi sustener quella. Perquei che nus havein la schanza da tener la controlla dil territori da skis ed era rinforzar il turissem. Mai havessen nus denton quintau ch’ei detti ina votaziun schi clara.

Claudia Casutt-Schlosser, Falera

Ch’ei mondi tras aschi clar cursera havess jeu buca sminau. Senz’auter hai jeu denton quintau ch’ina maioritad approbeschi la caussa. Per nus ei quei ina super-caussa, nus stuein da principi sustener tut ils sforzs da garantir a nusezs e la generaziun giuvna la basa d’existenza. Reto Gurtner ha getg quei cun clars plaids e sch’ins ha vuliu, han ins capiu ei. La gronda part en sala ei da siu meini.

Claudio Coray, Laax

Quei resultat schi clar cheu a Laax havess jeu buca spitgau. Jeu mez hai ponderau gitg vi e neu dils avantatgs e disavantatgs. Ei ha dau bia motivs da star en per la caussa, denton era encunter quella. La damonda che biars han tschentau ei sch’igl ei giustificau ch’il maun public semischeida ell’economia privata. Perschuadiu mei ha la finala che nus survegnin ina cunterprestaziun cun quellas immobiglias, las ustrias han ina gronda valeta ch’ins sa, sch’ei fuss necessari, puspei metter en daners. Viu da quei aspect ei la resca buca schi gronda.

Philipp Schöller, Laax

Suenter ch’ins haveva udiu il resultat hai jeu spitgau a Laax ch’ina maioritad approbeschi il credit da 20 milliuns francs per la Finanz Infra SA. Quei ch’jeu hai buca spitgau ei ch’ei detti ton biaras damondas specificas. La discussiun talmein liunga ha fatg surstar. Igl ei schon ina gronda summa che la vischnaunca sto impunder per cumprar ensemen cun tschellas duas vischnauncas. Aschia sco quei che nus essan vegni informai, han ellas, sco proprietarias, neginas rescas ed ils daners ein investai bein.

Reto Gurtner, Laax

Jeu sun fetg satisfatgs, per mei ein las decisiuns dallas treis vischnauncas in grond plascher. Per mei ei zatgei clar ussa: Nus havein claras finamiras, in ault standard e claras premissas da collaborar. Vus dallas medias haveis, cun vos rapports e discussiuns controversas, sensibilisau ina gronda part dalla populaziun per quei project. Ch’ei detti ina maioritad da quella dimensiun, havess jeu buca cartiu. Il resultat ei in clar manifest che votantas e votants han viu la caussa sco ella ei, malgrad biaras teorias da scandalisaziun.