«La situaziun geografica è in handicap»

Il martgà da lavur sa calma. Quai inditgeschan las cifras actualas da la fatschenta spezialisada sin servetschs da persunal Adecco e da l’Universitad da Turitg (UZH). Tenor lur index dal martgà da lavur sa reducescha il dumber da posts vacants en Svizra cuntinuadamain dapi l’onn 2023. Malgrà quai è la mancanza da persunal spezialisà anc adina ina sfida – cunzunt en il sectur da sanadad. Là crescha la dumonda da persunal anc adina. «La mancanza en quest sectur è probablamain d’attribuir al svilup demografic, a l’immigraziun ed a la dumonda da forzas da lavur creschenta che sa resulta da quai», pon ins leger en il rapport publitgà sin la pagina da l’UZH.

Pertutgà da quest trend è consequentamain er il Center da Sanadad Savognin che ha actualmain d’occupar betg main che set posts vacants, quai d’assistenzas da tgira fin il post dal schefmedi u schefmedia per medischina interna generala. Per il Center da Sanadad cun sias radund 87 plazzas cumplainas e 120 emploiadas ed emploiads è quai ina sfida, sco che Stefan Schumacher ha ditg envers la FMR: «Igl è enorm difficil. Nus tschertgain per part plirs mais per pudair occupar ina plazza ed avain er alura be singulas annunzias.» I saja cunzunt ina sfida da chattar spezialistas e spezialists. Ch’ins sa chattia en ina regiun periferica, quai na faciliteschia en pli betg la situaziun, uschia il nov schef executiv operativ dal Center da Sanadad: «Jau hai adina puspè contact cun il center da sanadad da Tusaun. E gia là èsi pli simpel da chattar persunal spezialisà.»

«Paucs vegnan suenter»

Che la mancanza da persunal n’è betg mo ina sfida per il sectur da tgira e sanadad en il Surses, quai ha entant Enrico Uffer, il manader da la gruppa Uffer, confermà envers la FMR: «La situaziun geografica è in handicap. Nus constatain ch’igl è bler pli simpel d’occupar nossas plazzas a Maiavilla ch’en la val.» Per ina fatschenta che vul crescher saja la mancanza da persunal in problem permanent. E tenor Enrico Uffer vegn la situaziun anc a sa pegiurar. «Paucs vegnan suenter», ha el resumà curt e setg.

E quai malgrà che la fatschenta cun radund 120 emploiadas ed emploiads prenda gia mesiras per affruntar il problem. «Nus empruvain da mussar a geniturs ed uffants da la regiun ch’emprendissadis da mastergnant han la medema valur sco ina matura. Ma nus stuain er engaschar adina dapli persunal che n’è betg spezialisà en il sectur da lavur giavischà sco era glieud da l’exteriur. A quels purschain nus da nov intern curs da tudestg», ha Enrico Uffer explitgà.

Ma la situaziun geografica haja tuttina er in avantatg, uschia il manader da la gruppa Uffer: «Probablamain è la fluctuaziun tar nus en il Surses pli pitschna.» Ma er en quest connex stoppian ins s’engaschar, vul dir prender mesiras per tegnair la glieud en la branscha.

Passa 50 plazzas vacantas

Tge dimensiun che la mancanza da persunal ha, quai mussa entant la plattafurma per posts vacants da Turissem Val Surses Savognin Beiva. Sin quella èn actualmain publitgadas passa 50 plazzas e quai per ina regiun cun mo radund 2500 abitantas ed abitants. Dals quals dal reminent var 1000 persunas han damain che 15 u dapli che 61 onns (stimà a basa da las cifras da la vischnanca Surses dals 31 da december 2022).

In pau possian ins dentant relativar la situaziun actuala, sco che Tanja Amacher ha ditg envers la FMR: «I dat franc er ina fluctuaziun stagiunala. E gist avant l’entschatta da la stagiun d’enviern èn dapli plazzas d’occupar.» Ma i saja tuttina prest incredibel, quants posts ch’èn da preschent vacants. Era la mainafatschenta da Turissem Val Surses Savognin Beiva suppona ch’i saja pli difficil da chattar persunal en la val: «Cunzunt per giuvnas e giuvens èsi probablamain main attractiv da lavurar qua, danor sch’els èn amaturs da la natira u han uschiglio in liom cun la regiun.»

«Val Surses / Wir suchen dich!»

Che la mancanza da persunal è in tema tar Turissem Val Surses Savognin Beiva, na mussa l’associaziun da turissem entant betg mo cun sia plattafurma per plazzas, mabain era cun la campagna mediala colliada a quella: Sut il titel «Val Surses / Wir suchen dich!» ha ella producì la stad 2025 in video per far reclama per la regiun sco lieu da vacanzas e lieu da lavur. E quel haja fatg effect, sco che Tanja Amacher ha explitgà: «Grazia a la campagna han gia passa 10000 persunas visità la plattafurma. L’analisa da nossa pagina d’internet mussa plinavant che 91% da las visitadras e dals visitaders han passentà dapli che duas minutas sin la plattafurma.» E quai saja sur la media usitada.

Sco che la mainafatschenta da l’associaziun da turissem dal Surses ha ditg en quest connex, è il film da reclama da radund duas minutas cumparì en las medias socialas sco era durant duas emnas sin Tele Z. E plinavant haja il film era fatg la runda en las medias tradiziunalas. Quai franc era, perquai ch’el lavura cunzunt cun umor.

I dovra il carstgaun

Il film da reclama da Val Surses Savognin Beiva mussa numnadamain cun in tschegn d’egl, co ch’il martgà da lavur dal Surses vegn automatisà cun agid da la digitalisaziun e l’intelligenza artifiziala. E quai cun tut ses avantatgs e dischavantatgs.

Il messadi davostiers è la finala era: senza il carstgaun na funcziuni betg – ubain mo a mesas. E quai conferma Enrico Uffer: «Nus avain automatisà e digitalisà bler, ma era quai ha ses cunfins. La finala dovri il carstgaun.» Roboters antropomorfs – sco ch’i vegn sugerì cun ironia en «Val Surses / Wir suchen dich!» – n’èn pia betg la schliaziun. Almain ils proxims onns.