«Nus essan part dil mund e buca folclora»
La Fundaziun J.E. Brandenberger ha surdau ils 25 da november 2025 il premi da quei onn a Corin Curschellas per siu engaschi da mantener e dar vinavon l’ierta culturala. La musicista grischuna che viva a Rueun ei stada incantada e buca meins surstada da retscheiver ina distincziun dotada cun 200 000 francs dad ina fundaziun entochen dacuort ad ella nunenconuschenta.
Il premi 2025 dalla Fundaziun J.E Brandenberger ei staus dedicaus alla ierta immateriala dalla Svizra e las stentas da surdar quella allas proximas generaziuns. En ina communicaziun regorda la fundaziun allas midadas actualas e fa attent che usits, historias, musica, fiastas e mistregns seigien dapli che sulet relicts dil vargau. «Igl ei in mussament vivent da nossa indentitad culturala impurtonta per las generaziuns proximas.» Corin Curschellas ei dapi onns sin viadi denter diversas culturas linguisticas e musicalas. En pliras formaziuns presenta ella regularmein ils fretgs da sia lavur. E part da quella lavur ei era la cultura romontscha. En siu dacasa a Rueun ha Corin Curschellas tradiu dapli da sias ragischs e da sia inspiraziun e dapli dalla surpresa e dil plascher da haver retschiert il premi dalla Fundaziun J.E. Brandenberger.
FMR. Sco quei che Vus haveis menziunau enconuschevas Vus ni la fundaziun J.E.Brandenberger ni il premi. Aschia che la surpresa ei stada gronda enaquella che Vus haveis retschiert la novitad?
Corin Curschellas. Ina nundetga surpresa, la numera dil clom sin miu telefonin era supprimida e jeu vai priu giu sulet perquei che jeu erel gest egl exteriur. Normalmein pren jeu buc encunter tals telefons. Ina dunna al telefon ha getg ch’ella hagi ina grondiusa novitad per mei e risdau dil premi. Gl’emprem mument vai jeu tertgau, quei ei in fake, enzatgi fa cun mei igl asen.
Pendiu si il telefon veis per fortuna tuttina buc?
Na, la dunna al telefon ha giu capientscha per mia reacziun. Ella ha era declarau co che la fundaziun vegn alla conclusiun da surdar il premi. All’entschatta setracta ei da tschien propostas che vegnan da pliras varts. En in secund pass vegnan las propostas zavradas e la davosa decisiun croda en in gremi pli pign. Enzanua en quei ravugl era ina persuna che ha giu ils megliers arguments da perschuader la schuria che jeu seigi la dretga persuna per survegnir il premi.
Ei dat probabel pauc premis en Svizra ch’ein aschi bein dotai?
Normalmein dat ei premis da 20 000 francs e sche ti has il cletg da survegnir in premi dotaus cun 50 000 francs ei quei gia ina gronda surpresa. E quei cheu ei in bienton dapli e sche ti survegns la novitad da retscheiver in tal premi has ti il sentiment dad in mument magic. Ed ins sedamonda, danunder vegn quei tuttenina?
Igl ei ina renconuschientscha per Vossa lavur sur biars onns?
Gie, quei ei segir ina renconuschientscha per mia lavur. Ina renconuschientscha che jeu hai era survegniu per exempel dil cantun Grischun cul premi da cultura. Il premi dalla fundaziun ei denton buc exnum in premi cultural. Mintg’onn vegn el surdaus tenor in auter accent. Quella ga ei il barat denter las culturas staus el center. Jeu creigel la finala che survegnir in tal premi ei sco da haver in sis el lotto.
In bi sustegn per la pensiun. Ni san ins sco artista insumma tschintschar da pensiun?
Vid la pensiun san ins sco artista professiunala strusch patertgar. Jeu vai igl intent da sepresentar sin tribuna aschigitg che mia vusch lubescha da far quei. E jeu less era scriver dapli, dapli che sulet texts per mias canzuns. Ed igl ei clara caussa ch’il premi ed ils daners gidan en quei grau fetg, ei prendan naven empau il squetsch dalla existenza. Ed il premi lubescha da realisar in ni l’auter project che jeu savess buca realisar senza.
Ch’il lungatg romontsch gioga ina ferma rolla en Vies repertori ei era stau in motiv per la schuria da surdar il premi a Vus?
Gie, en scadin cass, la schuria ha scret da surdar il premia per la tgira dalla cultura svizra. Jeu hai il sentiment ch’ei ha da far dabia cul romontsch e co jeu hai integrau il lungatg romontsch en mia ovra. Avon 30 ni 40 onns era il lungatg romontsch strusch presents ella scena da musica svizra.
Daco haveis Vus lu integrau gia baul il romontsch en viers repertori?
Jeu sun carschida si en in ravugl famigliar che ha tgirau las canzuns romontschas tradiziunalas. Quei ei miu background cultural. L’emprema ga a Cuera cun 19 onns haiel jeu arranschau canzuns romontschas per ina band. Jeu sco Sursilvana hai arranschau sin giavisch canzuns ladinas. Pli tard vai jeu priu cun mei a Turitg dus cudischs da poesias da Gian Fontana e da Hendri Spescha. 1979 vai jeu sin giavisch cumponiu e sunau entginas canzuns cun texts da quels auturs romontschs en ina producziun dil Schauspielhaus a Turitg. Il publicum era lu insumma buca disaus dad udir romontsch. Ei han tertgau che quei seigi in lungatg exotic sappidieus danunder.
Quei fuss probabel buca stau pusseivel da far sche Vus fusses buc vegnida en contact gia sco affon culla cultura romontscha?
A Cuera vai jeu frequentau in onn la scoletta romontscha, nua che jeu vai adina rispundiu per tudestg. Jeu sun denton stada confruntada sco affon en mia famiglia cun divers romontschs, sco il romontsch da Domat, quel da Lantsch, sursilvan ed sco nievnaschida han ei sbagliau mei el Spital da dunnas a Cuera. Aschia che jeu sun vegnida tezzada per in cuort temps dad ina dunna oriunda dalla Engiadina. Mia mumma ha denton spert fatg persenn ch’enzatgei constava buc. Ton tier miu fundament vallader.
Ei dat ina canzun da Vus ch’ei era ella Romontschia fetg enconuschenta, ina cun in text tradiziunal ed ina musica empau exotica. Ina canzun simtomatica per Vossa moda da luvrar?
Gie, jeu sai ei setracta da La pura tenor in text da Gion Cadieli. Jeu vai in grond plascher che la glieud appreziescha quella canzun. Ina canzun cun in auter ritmus, forsa ina canzun che lubescha in’autra vesta sin sesez. E che lubescha da far persenn, gie ins sa era veser nus aschia, nus essan ina part dil mund, nus essa part dalla musica mundiala e buca folclora svizra.
La renconuschientscha per in tal engaschi sur decennis ei in bi segn?
Jeu vai survegniu biaras e bialas reacziuns ils gis vargai, seigi quei sin via ni sin viadi el tren. Igl ei secapescha bi da veser che la glieud fa persenn da mia lavur e da miu engaschi. E quei malgrad miu spèrt magari critic. Cu miu tat ha baghehiau quella casa cheu a Rueun cun in tetg plat ha la glieud era fatg sfracs. «Quei ei gie ina casa senza tgau.»
Jeu vai aunc in patratg che jeu less bugen formular.
Bugen.
Adina sundel jeu stada dil meini che jeu seigi la suletta che sappi propi tgei che jeu vai tut fatg en mia veta. Ussa denton vai jeu fatg persenn, ah bein, ei dat enzanua silmeins ina persuna sin quei mund che sa tgei che jeu vai tut instradau el decuors dils davos 50 onns. Ei setracta dalla dunna che ha fatg part alla schuria dil premi dalla fundaziun e che ha battiu en quei gremi per mei.
Vus saveis tgi che quella dunna ei?
Na, quei sai jeu buc, jeu manegiel denton da vegnir in gi sissu tgi che quei ei e lu fetsch jeu segir printgas cun quella dunna.
Gust da leger dapli?