Populaziun da cavreuls ei stagnada sin bass nivel

Igl october 2025 ha igl Uffeci da catscha e pesca dil cantun Grischun publicau il rapport davart la planisaziun da catscha dil cavriel. Il document cun rodund 30 paginas dat ina survesta davart la situaziun dalla populaziun dils cavreuls. El tematisescha era ils plans da catscha pil cavriel. «Il document vegn actualisaus mintg’onn igl october sin fundament dallas cefras dalla catsch’aulta», scriva igl uffeci. Il schazetg dil diember da cavreuls el cantun Grischun sebasa sin dumbraziuns en territoris da test. Ei setracta da 46 territoris da test ch’ein representativs pil svilup dalla populaziun dils cavreuls. In ulteriur indicatur per la grondezia dalla populaziun dils cavreuls ei il diember da bucs che vegnan sittai da catsch’aulta. «Sche la populaziun da cavreuls ei gronda, vegn ei era sittau dapli bucs», constatescha igl uffeci en siu rapport.

La finamira dil Cantun seigi quella da procurar per populaziuns da selvaschina adattai al spazi da viver. Ils plans da catscha vegnan adattai alla situaziun dallas differentas populaziuns regiunalas. Aschia vegn decidiu con gronds ch’il contingent da catscha da cavreuls ei ni schebein ei duei dar ina catscha d’atun da cavreuls.

Tgeinins ein ils motivs che la populaziun dils cavreuls ei il mument pintga en Surselva?

En siu rapport pren igl uffeci empau pli detagliadamein sut la marella la situaziun dalla populaziun dils cavreuls en Surselva. «Dapi igl onn 1991 svariescha il svilup da quella fetg. Il stregn unviern 2017/18 ha caschunau ina reducziun massiva dalla populaziun da cavreuls. Dapi 2018 ei era l’influenza dil luf e dil luf-tscherver s’augmentada. Quei ei il motiv che la populaziun dil cavriel ei sin in bass nivel dapi 2021», scriva igl uffeci. Damai che bucs e cauras cavriel ein pli u meins tuttina gronds, vegnan animals dad omisduas schlatteinas scarpai tuttina savens. Sco igl uffeci scriva, ei quei auter tier las tscharvas: «Tier lezza populaziun sesurveschan ils lufs surtut d’animals feminins e vadials.» Alla catsch’aulta 2025 ei vegniu sittau en Surselva strusch 150 bucs cavriel. Quei ei pli u meins il medem diember sco ils davos quater onns. Ils megliers onns (1998 ni 2011) ein vegni sittai en Surselva varga il dubel bucs duront la catsch’aulta.

Daco dat ei differenzas enteifer ina regiun?

En Surselva po vegnir constatau ina differenza dalla populaziun dils cavreuls ella part su (district I) en cumparegliaziun culla part sut (district II). Quella situaziun ha giustificau da lubir als catschadurs da sittar uonn el district II entochen treis cauras cavriel, el district I denton mo ina. Patrizio Decurtins dalla partiziun selvaschina e catscha digl Uffeci da catscha e pesca dil cantun Grischun argumentescha suandontamein quella differenza: «El district I ei il diember da cavreuls sereducius fetg suenter il stregn unviern 2017/2018 ed ei lu restaus sin in bass nivel. Cheutras ei vegniu decidiu igl onn 2021 da strihar ils contingents per la secunda e tiarza caura cavriel. Il diember da cavreuls ei era sereducius el district II, denton in bien ton dameins. Ils onns 2023 e 2024 ei ina catscha speciala sulettamein buca stada necessaria damai ch’igl ei gia vegniu sittau avunda cauras duront la catsch’aulta. Las experientschas dils davos tschun onns sur igl entir cantun muossan che la restricziun da contingents ei pil pli buca necessaria, era buca sch’il diember da cavreuls ei bass. Las cauras ein protegidas sufficientamein cul scamond da sittar cauras che han ansiel.»

Gida ina reducziun dil contingent a migliurar la situaziun?

Silla damonda, schebein ina reducziun dil contingent sin ina suletta caura cavriel possi migliurar la situaziun dalla populaziun da cavreuls digrenta di Patrizio Decurtins: «En general semussa ei ch’ils catschadurs fan pli pauc squetsch da catscha sin cauras cavriel sch’il diember da cavreuls ei bass. Plinavon ei era il diember da cauras lubidas (senza ansiel) pli pigns, quei che sminuescha era il squetsch entras la catscha. Tenor la cefra da bucs sittai duront la catsch’aulta – il pli impurtont indicatur dalla populaziun – ei la populaziun stada pli u meins stabila en Surselva dapi 2018. Ils resultats dallas dumbraziuns en ils areals da test muossan schizun ina leva tendenza positiva ella part su dalla Surselva.»

Tgei influenza han ils animals da rapina gronds luf e luf-tscherver silla populaziun dils cavreuls?

«En differentas regiuns cun trieps da lufs e lufs-tscherver semuossa il medem muster: Il diember da cavreuls sereducescha ils emprems onns e sestabilisescha lu sin in pli bass nivel. Ils animals da rapina uliveschan pia ora las fermas fluctuaziuns natiralas ella populaziun da cavreuls ch’ei deva pli baul. Las experientschas sco era numerus studis scientifics muossan ch’ils animals da rapina ragischeschan buc ora lur preda, era buca sche omisduas specias (luf e luf-tscherver) vivan el medem territori. Sur millennis ei la selvaschina s’adattada als animals da rapina e sa untgir els fetg bein. Suenter biars onns d’absenza dil luf e dil luf-tscherver ha ella duvrau entgins onns da puspei s’adattar a quels. Plinavon vegn cunzun il cavriel a frida fetg spert cun novas situaziuns ed entras siu grond potenzial da reproducziun sa el serevegnir spert d’ina digren», constatescha Patrizio Decurtins.

Dat ei mesiras pusseivlas per migliurar la situaziun dil cavriel?

«Ord vesta dalla planisaziun da catscha drova ei actualmein neginas ulteriuras mesiras per la protecziun dil cavriel. Per la regiuvinaziun natirala digl uaul eis ei positiv ch’il diember da cavreuls ei sestabilisaus sin in nivel pli bass. Quei gida a contonscher las finamiras dalla «Strategia spazi da viver uaul-selvaschina 2021». Tenor il diember da bucs cavriel sittai duront la catsch’aulta sesanfla la populaziun da cavreuls en Surselva actualmein sin in semegliont stan sco denter 1999 e 2006. Ils resultats dalla dumbraziun dils davos onns el disctrict I muossan schizun in lev augment. Il svilup dil cavriel vegn persequitaus vinavon intensivamein.»