«Nus vain gì da far bain attenziun»

Venderdi saira ha il Cinema sil Plaz da Glion mussà in film tut spezial. Dad ina vart aveva il film da far cun la lingua rumantscha, da l’autra cun ina band da punk da dunnas che s’engascha per ils dretgs da dunnas ed il feminissem. La reschissura Manuela Steiner ha accumpagnà la band Ester Poly sin in viadi en la Tunesia.

parter

Manuela Steiner è en sasez ina dunna dals pleds. Suenter ses studis da scienzas da religiun, litteratura englaisa ed antropologia da cultura ha ella er anc studegià a l’academia da film a Baden-Württemberg scenari e dramaturgia. Ella scriva ed inscenescha agens projects da film, sin il palc, ma era projects auditivs. Tranter auter ha ella era sviluppà en collavuraziun cun Bibi Vaplan il script per l’Opera da Popcorn. Ella accumpogna dentant sco dramaturga era projects dad auters. Dapi otg onns è ella engaschada en la suprastanza dals cineasts rumantschs.

FMR: Duas musicistas feministas ed in viadi en la Tunesia, en in milieu alternativ e queer, quai tuna sco ingredienzas tut spezialas – co essas Vus vegnida sin l’idea da far il Film «Ester Poly – sin via en Tunesia»?

Manuela Steiner: L’idea da basa era da far in film sur da la band, las dus dunnas, Martina Berther e Béatrice Graf – quai era il minz dal project. Che nus avain fatg quai en Tunesia è sta pir il segund pass. Il producent dal film, Ivo Zen, che aveva gia fatg ina giada in film cun Martina Berther, enconuscheva la band. Ensemen essan nus alura ids a guardar in concert e jau hai chattà quel fitg cool. E subit pensà ch’i fiss interessant da far in film rumantsch in zic auter. Mes interess primar era dad emprender ad enconuscher e chapir las duas musicistas, che faschevan dal 2023 gia dapi diesch onns ensemen musica ed eran sin turnea ed han era in renum internaziunal.

Dentant n’hai betg dà in film classic sur dad ina turnea da questa band, tge è vegnì tranteren?

Cura che jau hai dumandà las duas musicistas, m’han ellas dà resposta ch’ellas veglian gist far ina pausa creativa e betg ir quel onn sin turnea. Far ina documentaziun dad ina band che na dat gist nagins concerts è in zic difficil. Ma lura han ellas precis en quel mument survegnì l’envid dad ina activista queer-feminista dad ir en Tunesia. E perquai che jau vuleva far in film sur da la collavuraziun creativa da duas musicistas feministas engaschadas ma pareva quest viadi gist ina buna occasiun da raquintar lur istorgia e mussar la collavuraziun cun las dunnas in Tunesia.

Co è quai stà per Vus dad accumpagnar la band Ester Poly e d’entrar talmain en quel mund plain musica ed en la scena da cultura alternativa e da queers, e quai en Tunesia?

Per la part organisatorica avain nus gì ina firma da la Tunesia che ha fatg la producziun locala en quel pajais, senza quels na fissi gnanc stà pussaivel da survegnir in permiss da filmar. E quai ch’è stà propi difficil era da sentir en tge muments e nua che nus avain pudì filmar e cura betg. Il producent local ha preparà il lieu per mintga scena ed ans ha dà in signal cur ch’igl era da finir e partir. L’onn 2023 hai dà repressiuns cunter schurnalists dal pajais ed esters e perquai avain nus gì da far bain attenziun. Plinavant ans ston ins era savair che la cultura alternativa è magari sut squitsch e l’omosexualitad in fatg penal. Perquai sto quella scena sa proteger. Nus avain discutà bler cura e nua che nus pudessan filmar per ch’i saja segir per tuts. Ma cunquai ch’il focus dal film era sin la collavuraziun creativa da la band e betg sin la Tunesia avain nus pudì respectar e resguardar il giavisch da segirezza da las dunnas tunesianas.

Co èn stadas las reacziuns da la glieud da quella scena alternativa en Tunesia envers Ester Poly e lur engaschament?

En las residenzas hai dà in fitg bel barat tranter Ester Poly e las musicistas localas. Ellas han pudì emprender ina da tschella e discurrer sur da lur experientschas. Tuttas dus varts eran satisfatgas. La glieud ha stimà ch’ina band svizra vegn a sunar en Tunesia sut las cundiziuns actualas difficilas en il pajais.

E co eran las reacziuns envers il film?

Qua eran las reacziuns in zic pli ambivalentas. Igl era ok che nus eran là – ma per in film documentar fissi oramai meglier dad esser là pli ditg – in pèr emnas per l’emprim emprender ad enconuscher la glieud e sviluppar ina basa da fiduzia. Pertge che dasper la tematica da la band Ester Poly avessi dà anc fitg bleras dumondas en questa scena en Tunesia. Ma quai fiss stà in auter project, in auter film – ed avess probablamain gì memia pauc da far cun il mund rumantsch per far ina coproducziun cun RTR.

E perquai avais Vus discurrì rumantsch cun la protagonista, la musicista Martina Berther?

Gea, quai era la premissa – e dal rest hai jau era gì fitg grond plaschair da discurrer rumantsch cun Martina – da pudair far quest film. Igl è stà interessant. Igl ha dà in svilup tranter nus duas. Cun quai che nus essan tuttas duas secondas, n’avain nus tuttas duas betg in rumantsch perfect, e lura anc dus differents idioms, quai ha duvrà in zic pli ditg da far las intervistas e mintgatant avain nus era gì da far ina pausa per tschertgar in pled en il dicziunari.

E co era quai per Béatrice Graf, la battarista da Genevra, ha ella encletg che Vus faschais quella part rumantscha?

Quellas scenas che nus avain fatg cun tuttas duas ensemen avain nus fatg per tudestg. Perquai ch’ellas discurran era ensemen tudestg. Béatrice ha dentant gì grond plaschair che nus avain fatg per rumantsch l’autra part. Ella è fitg averta per da quests experiments e sustegna en mintga cas las minoritads.

Tge eran fin uss las reacziuns dal public?

I dependa fitg, nua che nus avain mussà il film. Sin nossa turnea cun il film e concerts tras sis citads svizras, avain nus era fatg in stop als Dis da film a Soloturn. A Berna per exempel l’avain nus mussà en il rom dad ina seria da concerts «Bee-Flat». Là era il focus fitg sin la musica, e là pertutgavan las dumondas plitost las dunnas sco musicistas. Ma a Genevra era l’interess grond per la Tunesia. En general eran las reacziuns fitg avertas e bainvulentas. Il public ha gì plaschair da scuvrir la relaziun artistica tranter Martina e Béatrice.

Co è Vossa vista sin questa scena queera da la Tunesia sa midada?

Cun planisar il film na saveva jau betg propi tge che ma spetga en la Tunesia. Ma cur che nus essan arrivadas là, hai jau vis, ch’igl è ina pitschna scena da cultura alternativa cun in pèr persunas queeras. E l’activista che aveva envidà Ester Poly da vegnir, è fitg engaschada per ils dretgs da las dunnas. E quai m’è ì datiers. Jau chat fitg impurtant cha las dunnas tegnan ensemen e s’engaschan ina per tschella.


Sin la pagina dad RTR sa chatta il film «Ester Poly – Sin via en Tunesia» tar ils Cuntrasts.