Ina part dal traffic public

Dapi varga diesch onns cursescha il Bus alpin en il Surses e la regiun Alvra. Igl è ina purschida per cumplettar il traffic public en regiuns muntagnardas, mo era per promover il turissem. Damai èn las vischnancas purtadras, en quest cas il Surses e Bravuogn Filisur, cuntentas cun la purschida, schegea che quella na cuvra betg ils custs. Il Surses vul perfin augmentar la purschida.

parter

«Las lingias dal Bus alpin na cuvran betg ils custs. Insumma fissi illusoric da vulair cuntanscher quai», ha Samuel Bernhard ditg envers la FMR. Sco ch’il mainafatschenta da l’Uniun Bus alpin ha explitgà, na portia la finala nagina purschida dal traffic public sasezza.

La finamira dal Bus alpin è pia in’autra: el cumplettescha il traffic public en regiuns muntagnardas ed augmenta lur attractivitad, sco ch’ins po leger sin la pagina d’internet dal Bus alpin. Actualmain fa el quai en radund 19 regiuns da la Svizra cun totalmain 27 lingias. Tenor il rapport annual han varga 100 000 passagieras e passagiers fatg diever da questa purschida la stad 2024. Radund 6000 da quels sin las lingias Sur – Alp Flex (3783) e Bravuogn – Tuors Chants (2006).

Bravuogn Filisur: in deficit survesaivel

Ils custs ubain ils deficits da las singulas lingias na porta dentant betg l’Uniun Bus alpin, mabain ils purtaders da quellas. El cas concret pia las vischnancas Surses e Bravuogn Filisur. Ellas vegnan dentant sustegnidas da partenaris locals sco il Parc Ela u las associaziuns da turissem, da sponsurs sco era dal Chantun en furma da subvenziuns (guarda box).

A la fin dals quints restia uschia in deficit survesaivel, sco che la chanzlista communala da Bravuogn Filisur Pina Fischer ha ditg: «I n’è mai stà dapli che 10 000 francs. Tenor ils quints annuals ha la vischnanca pajà l’onn 2024 in deficit da radund 9 000 e l’onn 2023 da radund 7 000 francs.» Tut en tut saja quai pia summas ch’ins paja gugent, siond ch’il Bus alpin è frequentà bain e promova il turissem.

Promoziun chantunala da lingias turisticas
Tenor l’artitgel 18 alinea 1 da la Lescha davart il traffic public en il chantun Grischun (LTrP) po il Chantun conceder contribuziuns a favur da lingias turisticas dal traffic public. Quellas lingias na dastgan dentant betg concurrenzar cun purschidas dal traffic regiunal e persunal e ston cuntanscher in effect da midada al traffic public. Plinavant sto il punct da partenza esser collià al traffic public ed avair ina destinaziun turistica, sco ch’ins po leger en il mussavia per la promoziun da lingias turisticas.
Sco ch’il schef da l’Uffizi d’energia e da traffic Thomas Schmid ha explitgà envers la FMR, na publitgescha il Chantun naginas cifras exactas davart las singulas contribuziuns. Quellas dependian da las dumondas che ston vegnir inoltradas mintg’onn da nov. Maximalmain contribuescha il Chantun dentant 50 % dals custs betg cuvrids.

Surses: Novas lingias en planisaziun

E da la medema opiniun èn er ils responsabels en il Surses, schegea ch’il deficit è in pau pli grond, uschia il manader dal svilup dal lieu Stefan Steiner: «L’onn passà è quai stà 19 000 francs. Ma nus essan fitg cuntents cun la purschida e vulain engrondir quella cun quatter lingias supplementaras.» Planisà saja d’integrar las lingias dal bus da viandar e bike (Pensa / Plang la Curvanera / Cre digl Lai, bus da stad Radons) e d’aschuntar in’ulteriura (Val Faller-Set).

Sche pussibel vegnia quai realisà gia il proxim onn ed uschiglio l’onn 2027, uschia Stefan Steiner vinavant: «Actualmain è quai in dals projects principals. Igl è enorm impurtant da rinforzar il traffic public. Talas purschidas rendan pli attractiva la regiun.» Ins quintia cun in augment da 510 sin 1285 viadis (ir e turnar).

Ed a medem temp possian ins uschia er augmentar l’attractivitad da l’actual bus da viandar e bike. Las lingias dal Bus alpin èn numnadamain integradas en la vendita da bigliets da las VFF.

Bunas cifras en il Grischun

En l’avegnir pon ins pia quintar ch’il Bus alpin transportia dapli passagieras e passagiers en il Surses. Ch’i dat ina tala purschida na sa chapescha dentant betg da sasez, sco che l’exempel da la lingia Innertkirchen – Engstlenalp en il chantun da Berna mussa. Quella han las Pendicularas Meiringen – Hasliberg stritgà sin l’onn 2025 pervia d’in deficit memia grond. Tenor la communicaziun a las medias ha questa lingia cumulà durant set onns in deficit da radund 200 000 francs, il qual las Pendicularas Meiringen – Hasliberg avevan purtà cumplainamain.

Talas cifras na ston ins – sco ch’i para –  temair ni en il Surses ni a Bravuogn Filisur. Sco che Samuel Bernhard ha explitgà, hajan las lingias grischunas numnadamain realisà relativamain buns resultats areguard il dumber da passagiers ils ultims onns (guarda box): «In effect positiv sin las cifras ha gì ch’i dat dapi l’onn 2024 ina reducziun per possessuras e possessurs d’in GA e mesa taxa. Malgrà la trid’aura l’onn passà han las lingias grischunas uschia mantegnì u schizunt augmentà las cifras da passagiers.» En las ulteriuras regiuns saja il dumber percunter per gronda part sa sminuì.

Cifras da l’onn 2025 na po Samuel Bernhard entant anc betg preschentar. Er el saja spanegià, ma: «Cunquai che l’aura è meglra che l’onn passà, quint jau cun megliers resultats.»

Statistica dal Bus alpin
Il dumber da passagiers dal Bus alpin en il Grischun è stà relativamain constant ils onns 2021 – 2024. Sulet sin la lingia Sur – Alp Flex constateschan ins in trend negativ:

Lingia 2021 2022 2023 2024
Alp Flex 4866 4680 4116 3783
Tuors Chants 1798 1703 1798 2006
La Punt – Pass da l’Alvra – Preda / 1688 / 2030 / 2626 / 2293
Greina (Lumnezia) / 3207 / 3632 / 3783 / 5297
Greina (Sumvitg) / 233 / 292 / 359 / 382
Total Svizra (stad) / 109 216 / 125 327 / 125 760 / 104 181

Statistica dal Bus alpin
Il dumber da passagiers dal Bus alpin en il Grischun è stà relativamain constant ils onns 2021 – 2024. Sulet sin la lingia Sur – Alp Flex constateschan ins in trend negativ:

Lingia 2021 2022 2023 2024
Alp Flex 4866 4680 4116 3783
Tuors Chants 1798 1703 1798 2006
La Punt – Pass da l’Avra – Preda 1688 2030 2626 2293
Graina (Lumnezia) 3207 3632 3783 5297
Greina (Sumvitg) 233 292 359 382
Total Svizra (stad) 109216 125327 125760 104181